Lập đông. Miên nhận ra cảm giác ấy bởi chút gió se lạnh luồn trong cái nắng gay gắt của thành phố phương Nam. Khóm bàng cuối ngõ đã tuôn hết lá, trơ ra những cánh tay khẳng khiu dán lên nền trời xanh thẳm, nhìn xa như một bức tranh lập thể kì dị.
Trên mái ngói ố rêu của những căn nhà trong khu tập thể Miên ở, đám lá bàng khô quắt đuổi nhau chạy lô xô, tạo ra thứ âm thanh rời rạc và khó chịu. Miên nhìn chúng, chợt nhớ đến mẹ. Mỗi độ cuối mùa, mẹ cô thường gom lá khô rồi đốt, khói chảy giàn giụa trắng một góc vườn. Khói xộc vào mũi ngai ngái, cay cay. Miên gọi đó là mùi của kí ức.
Miên vào quán, đợi Phan. Quán trà nhỏ thưa người nằm nép mình trong hẻm, tĩnh lặng và bình yên giống như tên gọi và cách bài trí đơn giản nhẹ nhàng của nó. Miên áp tách trà sen lên má rồi hớp một ngụm, vị trà ngọt và ấm. Cô phục vụ mặc áo dài màu thiên thanh, với đôi mắt trong veo, hỏi Miên: “Bạn đến đây một mình?”. Miên cười lơ đãng, nghĩ đến Phan, chắc giờ này Phan đang mắc kẹt đâu đó trong đám xe cộ nhộn nhịp của thành phố giờ tan tầm. Lâu lắm rồi, dễ đến cả năm, Miên không gặp Phan. Không biết dạo này Phan thế nào. Thi thoảng trong những cuộc gọi gấp gáp ban trưa, Miên nghe giọng Phan đứt quãng và mệt mỏi. Phan bảo dạo này Phan rất bận, hình như Phan đang thực hiện một đồ án quan trọng cho công ti. Người ta đang cần Phan và Phan cũng cần họ, để kiếm thêm thu nhập, để tạo cảm giác đủ đầy cho những lo toan vật chất ở chốn thị thành và quan trọng nhất là để khẳng định mình. Hai mươi tuổi, Phan và Miên phải sống, phải học tập, phải làm việc cho đúng với nghĩa của từ này. Đôi lần Phan bảo với Miên như vậy. Miên nhìn Phan ngạc nhiên, Phan lo xa và lớn hơn Miên nhiều quá. Hồi còn dưới quê, Phan đâu có “bon chen” như vậy. “Bon chen”, Miên chợt nhớ trong một bài giảng nào đó ở trường, môn Tâm lí học thì phải, ông thầy đáng kính của Miên, sau khi kết thúc giờ học, đã “chua” một câu xanh rờn: “Tôi thấy tội nghiệp cho mấy anh chị, hồi xưa tôi đi học đâu có bon chen như vậy”. Lúc ấy, Miên cứ nghĩ đó là một câu bông đùa nhẹ nhàng, bây giờ mới thấy đó gần như là một sự cảm thông và thương hại. Miên và Phan, những đứa sinh viên tỉnh lẻ với nhiều ước mơ hoài bão, mang trên vai giấc mơ đổi đời của bố mẹ, nhưng ngoài những thứ ấy thì không có gì cả. Không tiền bạc, không nhà cửa, không người quen biết. Những lúc trong căn phòng chật như hộp diêm, Miên thấy mình thật nhỏ bé. Nỗi sợ hãi vây lấy Miên, từng chút một như muốn bóp nghẹt trái tim vốn non nớt và dễ vỡ. Những lúc ấy Phan không đến, chắc Miên bật khóc mất thôi. Phan đến thật, nhưng không phải chìa ra một bờ vai cho Miên dựa vào, mà chỉ buông một câu gọn lỏn: “Mai Phan đi làm, Phan bỏ học rồi, chắc lâu lắm mới gặp lại Miên trên lớp, mà cũng có thể là không bao giờ.” Miên nhìn Phan, gần như không thể tin đó là sự thật. Phan đấy sao? Anh bạn trầm tính nhưng giàu nghị lực của Miên đấy sao? Hồi còn ở dưới quê, hai đứa đã hứa với nhau rồi cơ mà, rằng khó khăn đến mấy cũng không được bỏ cuộc. Cái xã vùng sâu nghèo khó của Miên và Phan, lên đến được cấp 3 là cả một niềm tự hào của bố mẹ rồi, huống hồ là qua được ngưỡng cửa đại học. Buổi liên hoan nho nhỏ trước ngày đi, bố mẹ Miên và mẹ Phan, các thầy cô và cả ông chủ tịch xã đều có mặt trong căn nhà lụp xụp của Miên. Thầy hiệu trưởng nắm tay hai đứa, dúi cho mỗi đứa một ít tiền - số tiền kiếm được từ đồng lương giáo viên khó nhọc, bảo cố lên nhé hai “đồng nghiệp” tương lai. Miên nhớ mãi ánh mắt ấm áp của thầy, ánh mắt ấy như truyền cho Miên nguồn nhựa sống mạnh mẽ. Miên quí thầy lắm, quí cái xã nghèo xơ nghèo xác này lắm, nơi có những đứa bé đen nhẻm với mái tóc khét lẹt mùi nắng đang đợi Miên và Phan mang con chữ về cho chúng, chúng khát chữ đến nhường nào. Vậy mà giờ đây Phan nỡ nói với Miên những câu đau lòng đến thế, Phan nỡ từ bỏ ước mơ của người cha suốt đời tần tảo nắng mưa, trước lúc nhắm mắt cũng chỉ mong con trai mình lớn lên sẽ được làm cái nghề “gõ đầu trẻ” thanh cao, Phan nỡ giết đi niềm hi vọng của bao nhiêu con người một cách dễ dàng đến thế. Miên không nhớ đã nói với Phan những gì, chỉ biết rằng Miên đã khóc thật nhiều. Hôm ấy trời cũng đầy nắng như hôm nay, nắng rớt trên vai Phan lấp lóa khi bóng Phan dần khuất sau con hẻm chỗ Miên ở. Miên không vào nhà mà đứng lặng câm giữa nắng, chợt nghe có thứ gì đó như bục vỡ trong lòng.
Bây giờ thì Phan lại đến, trong quán trà nhỏ ấm cúng này. Vẫn gương mặt ấy, vẫn đôi mắt dường như “lúc nào cũng buồn” ấy, chỉ có khác là Phan già hơn trước rất nhiều. Cũng tốt, công việc sẽ dạy con người ta lớn lên.
- Miên đợi Phan lâu chưa?
Phan hỏi, giọng miền Trung nằng nặng mà ấm lạ thường.
- Miên cũng mới đến thôi, dạo này Phan bận lắm sao?
- Ừ, Phan phải thực hiện một dự án mới cho công ti, sếp trẻ nhưng rất nghiêm khắc.
- Bao giờ thì Phan về?
- Lâu, rất lâu, một tháng, hai tháng, hoặc có thể là hơn nữa.
- ...
- Mai Miên về phải không, Phan gửi cho mẹ cái áo. Trời dạo này trở lạnh, Phan chỉ lo bệnh của mẹ tái phát, còn này là quà cho hai bác bên nhà.
- Phan định bỏ học luôn sao?
- Phan không hứa trước được Miên à, mà Phan có một việc nhờ Miên đấy.
- Gì cơ?
- Học luôn phần của Phan.
Miên nhìn Phan. Phan bao giờ cũng vậy, lớn hơn Miên rất nhiều, sâu sắc hơn Miên rất nhiều. Phan có thể khác xưa một chút, điều đó có thể tốt hơn hoặc xấu hơn đối với Miên. Nhưng cuộc sống là vậy, ai rồi cũng phải khác đi. Miên và Phan đã từng đi chung một con đường, chỉ cần Phan nhớ điều ấy là tốt rồi. Mà Miên đã là gì của Phan đâu, chỉ là một người bạn đồng hương thôi mà, nhỏ bé lắm và cũng mong manh lắm.
Phan nhìn đồng hồ, Phan phải về, chiều nay phải thực hiện cho xong cái dự án đã hứa với sếp, còn trăm thứ hầm bà lằng khác nấp đâu đó trong những khúc quanh của bộn bề thường nhật, sẵn sàng cuốn Phan đi bất cứ lúc nào.
- Bao giờ thì Miên có thể gặp lại Phan?
- Bất cứ lúc nào Miên muốn. Phan, một phần tất yếu của cuộc sống - Phan cười, cái cười nửa miệng đầy hàm ý.
Miên liếc xéo Phan một cái. Phan lạnh lùng là thế, ít nói là thế nhưng lúc nào cũng thích đùa dai. Mà Miên thích những lúc Phan cười hơn. Những lúc ấy trông Phan thật nhẹ nhõm và bình yên, hình như mọi lo toan và khó khăn đều tan đi trên gương mặt lầm lì cố hữu. Những lúc ấy, Miên thấy Phan đã trở thành một thứ gì đó rất thân thuộc đối với Miên, mà chắc hẳn thiếu nó thì cuộc sống của Miên sẽ vô nghĩa và thừa thãi nhường nào.
Phan dắt xe ra, bảo để Phan đưa Miên về, một đoạn ngắn cũng được. Ngày mai Miên phải ra bến xe một mình, Phan bận họp, một cuộc họp rất quan trọng. Miên cười, Phan trở thành người quan trọng từ bao giờ vậy. Từ ngày bắt đầu đi làm Miên ạ, phải thấy mình quan trọng thì mới trụ được ở cái đất Sài Gòn lắm khói nhiều bụi này. Miên nhìn dòng người ngùn ngụt đang chạy quanh Miên và Phan. Có vẻ là thế thật, trông ai cũng hối hả như sắp phải làm một thứ gì lớn lao trong đời. Sài Gòn bắt đầu những ngày nắng to và những đêm se lạnh. Nắng chạy sàn sạt trên những cây dầu già khụ ven đường như muốn bóc đi lớp vỏ cuối mùa đang dần nứt nẻ. Phan hát lẩm nhẩm một mình, chút nắng vàng bay, chút gió mùa bay, bàn tay ai vừa kết nụ... Miên đã từng nghe giai điệu này loáng thoáng đâu đó trên ti vi, trong một chương trình ca khúc mới thì phải. Chàng ca sĩ thể hiện bài hát cũng có gương mặt góc cạnh như Phan. Gương mặt khiến người khác nhìn một lần là nhớ mãi. Ngày mai Miên phải đi, lâu lắm rồi chưa về nhà. Mỗi lần về lại mảnh đất thân thương nơi mình được sinh ra, Miên như được tiếp thêm sức mạnh cho những dự định còn dang dở trong đầu. Ngang qua khóm bàng gầy guộc đầu hẻm, Miên bất giác mỉm cười khi hình dung một ngày gần thôi, khoảng mùa xuân năm sau, từ thân cây khẳng khiu trơ trọi kia, những mầm non sẽ nhú lên, xanh bất tận. Như Miên, như Phan, như bao người trẻ khác. Cuộc sống bao giờ cũng tràn ngập những điều kì diệu. Hạnh phúc là điều có thật, nó bắt đầu từ phía những ước mê.
Trên mái ngói ố rêu của những căn nhà trong khu tập thể Miên ở, đám lá bàng khô quắt đuổi nhau chạy lô xô, tạo ra thứ âm thanh rời rạc và khó chịu. Miên nhìn chúng, chợt nhớ đến mẹ. Mỗi độ cuối mùa, mẹ cô thường gom lá khô rồi đốt, khói chảy giàn giụa trắng một góc vườn. Khói xộc vào mũi ngai ngái, cay cay. Miên gọi đó là mùi của kí ức.
Miên vào quán, đợi Phan. Quán trà nhỏ thưa người nằm nép mình trong hẻm, tĩnh lặng và bình yên giống như tên gọi và cách bài trí đơn giản nhẹ nhàng của nó. Miên áp tách trà sen lên má rồi hớp một ngụm, vị trà ngọt và ấm. Cô phục vụ mặc áo dài màu thiên thanh, với đôi mắt trong veo, hỏi Miên: “Bạn đến đây một mình?”. Miên cười lơ đãng, nghĩ đến Phan, chắc giờ này Phan đang mắc kẹt đâu đó trong đám xe cộ nhộn nhịp của thành phố giờ tan tầm. Lâu lắm rồi, dễ đến cả năm, Miên không gặp Phan. Không biết dạo này Phan thế nào. Thi thoảng trong những cuộc gọi gấp gáp ban trưa, Miên nghe giọng Phan đứt quãng và mệt mỏi. Phan bảo dạo này Phan rất bận, hình như Phan đang thực hiện một đồ án quan trọng cho công ti. Người ta đang cần Phan và Phan cũng cần họ, để kiếm thêm thu nhập, để tạo cảm giác đủ đầy cho những lo toan vật chất ở chốn thị thành và quan trọng nhất là để khẳng định mình. Hai mươi tuổi, Phan và Miên phải sống, phải học tập, phải làm việc cho đúng với nghĩa của từ này. Đôi lần Phan bảo với Miên như vậy. Miên nhìn Phan ngạc nhiên, Phan lo xa và lớn hơn Miên nhiều quá. Hồi còn dưới quê, Phan đâu có “bon chen” như vậy. “Bon chen”, Miên chợt nhớ trong một bài giảng nào đó ở trường, môn Tâm lí học thì phải, ông thầy đáng kính của Miên, sau khi kết thúc giờ học, đã “chua” một câu xanh rờn: “Tôi thấy tội nghiệp cho mấy anh chị, hồi xưa tôi đi học đâu có bon chen như vậy”. Lúc ấy, Miên cứ nghĩ đó là một câu bông đùa nhẹ nhàng, bây giờ mới thấy đó gần như là một sự cảm thông và thương hại. Miên và Phan, những đứa sinh viên tỉnh lẻ với nhiều ước mơ hoài bão, mang trên vai giấc mơ đổi đời của bố mẹ, nhưng ngoài những thứ ấy thì không có gì cả. Không tiền bạc, không nhà cửa, không người quen biết. Những lúc trong căn phòng chật như hộp diêm, Miên thấy mình thật nhỏ bé. Nỗi sợ hãi vây lấy Miên, từng chút một như muốn bóp nghẹt trái tim vốn non nớt và dễ vỡ. Những lúc ấy Phan không đến, chắc Miên bật khóc mất thôi. Phan đến thật, nhưng không phải chìa ra một bờ vai cho Miên dựa vào, mà chỉ buông một câu gọn lỏn: “Mai Phan đi làm, Phan bỏ học rồi, chắc lâu lắm mới gặp lại Miên trên lớp, mà cũng có thể là không bao giờ.” Miên nhìn Phan, gần như không thể tin đó là sự thật. Phan đấy sao? Anh bạn trầm tính nhưng giàu nghị lực của Miên đấy sao? Hồi còn ở dưới quê, hai đứa đã hứa với nhau rồi cơ mà, rằng khó khăn đến mấy cũng không được bỏ cuộc. Cái xã vùng sâu nghèo khó của Miên và Phan, lên đến được cấp 3 là cả một niềm tự hào của bố mẹ rồi, huống hồ là qua được ngưỡng cửa đại học. Buổi liên hoan nho nhỏ trước ngày đi, bố mẹ Miên và mẹ Phan, các thầy cô và cả ông chủ tịch xã đều có mặt trong căn nhà lụp xụp của Miên. Thầy hiệu trưởng nắm tay hai đứa, dúi cho mỗi đứa một ít tiền - số tiền kiếm được từ đồng lương giáo viên khó nhọc, bảo cố lên nhé hai “đồng nghiệp” tương lai. Miên nhớ mãi ánh mắt ấm áp của thầy, ánh mắt ấy như truyền cho Miên nguồn nhựa sống mạnh mẽ. Miên quí thầy lắm, quí cái xã nghèo xơ nghèo xác này lắm, nơi có những đứa bé đen nhẻm với mái tóc khét lẹt mùi nắng đang đợi Miên và Phan mang con chữ về cho chúng, chúng khát chữ đến nhường nào. Vậy mà giờ đây Phan nỡ nói với Miên những câu đau lòng đến thế, Phan nỡ từ bỏ ước mơ của người cha suốt đời tần tảo nắng mưa, trước lúc nhắm mắt cũng chỉ mong con trai mình lớn lên sẽ được làm cái nghề “gõ đầu trẻ” thanh cao, Phan nỡ giết đi niềm hi vọng của bao nhiêu con người một cách dễ dàng đến thế. Miên không nhớ đã nói với Phan những gì, chỉ biết rằng Miên đã khóc thật nhiều. Hôm ấy trời cũng đầy nắng như hôm nay, nắng rớt trên vai Phan lấp lóa khi bóng Phan dần khuất sau con hẻm chỗ Miên ở. Miên không vào nhà mà đứng lặng câm giữa nắng, chợt nghe có thứ gì đó như bục vỡ trong lòng.
Bây giờ thì Phan lại đến, trong quán trà nhỏ ấm cúng này. Vẫn gương mặt ấy, vẫn đôi mắt dường như “lúc nào cũng buồn” ấy, chỉ có khác là Phan già hơn trước rất nhiều. Cũng tốt, công việc sẽ dạy con người ta lớn lên.
- Miên đợi Phan lâu chưa?
Phan hỏi, giọng miền Trung nằng nặng mà ấm lạ thường.
- Miên cũng mới đến thôi, dạo này Phan bận lắm sao?
- Ừ, Phan phải thực hiện một dự án mới cho công ti, sếp trẻ nhưng rất nghiêm khắc.
- Bao giờ thì Phan về?
- Lâu, rất lâu, một tháng, hai tháng, hoặc có thể là hơn nữa.
- ...
- Mai Miên về phải không, Phan gửi cho mẹ cái áo. Trời dạo này trở lạnh, Phan chỉ lo bệnh của mẹ tái phát, còn này là quà cho hai bác bên nhà.
- Phan định bỏ học luôn sao?
- Phan không hứa trước được Miên à, mà Phan có một việc nhờ Miên đấy.
- Gì cơ?
- Học luôn phần của Phan.
Miên nhìn Phan. Phan bao giờ cũng vậy, lớn hơn Miên rất nhiều, sâu sắc hơn Miên rất nhiều. Phan có thể khác xưa một chút, điều đó có thể tốt hơn hoặc xấu hơn đối với Miên. Nhưng cuộc sống là vậy, ai rồi cũng phải khác đi. Miên và Phan đã từng đi chung một con đường, chỉ cần Phan nhớ điều ấy là tốt rồi. Mà Miên đã là gì của Phan đâu, chỉ là một người bạn đồng hương thôi mà, nhỏ bé lắm và cũng mong manh lắm.
Phan nhìn đồng hồ, Phan phải về, chiều nay phải thực hiện cho xong cái dự án đã hứa với sếp, còn trăm thứ hầm bà lằng khác nấp đâu đó trong những khúc quanh của bộn bề thường nhật, sẵn sàng cuốn Phan đi bất cứ lúc nào.
- Bao giờ thì Miên có thể gặp lại Phan?
- Bất cứ lúc nào Miên muốn. Phan, một phần tất yếu của cuộc sống - Phan cười, cái cười nửa miệng đầy hàm ý.
Miên liếc xéo Phan một cái. Phan lạnh lùng là thế, ít nói là thế nhưng lúc nào cũng thích đùa dai. Mà Miên thích những lúc Phan cười hơn. Những lúc ấy trông Phan thật nhẹ nhõm và bình yên, hình như mọi lo toan và khó khăn đều tan đi trên gương mặt lầm lì cố hữu. Những lúc ấy, Miên thấy Phan đã trở thành một thứ gì đó rất thân thuộc đối với Miên, mà chắc hẳn thiếu nó thì cuộc sống của Miên sẽ vô nghĩa và thừa thãi nhường nào.
Phan dắt xe ra, bảo để Phan đưa Miên về, một đoạn ngắn cũng được. Ngày mai Miên phải ra bến xe một mình, Phan bận họp, một cuộc họp rất quan trọng. Miên cười, Phan trở thành người quan trọng từ bao giờ vậy. Từ ngày bắt đầu đi làm Miên ạ, phải thấy mình quan trọng thì mới trụ được ở cái đất Sài Gòn lắm khói nhiều bụi này. Miên nhìn dòng người ngùn ngụt đang chạy quanh Miên và Phan. Có vẻ là thế thật, trông ai cũng hối hả như sắp phải làm một thứ gì lớn lao trong đời. Sài Gòn bắt đầu những ngày nắng to và những đêm se lạnh. Nắng chạy sàn sạt trên những cây dầu già khụ ven đường như muốn bóc đi lớp vỏ cuối mùa đang dần nứt nẻ. Phan hát lẩm nhẩm một mình, chút nắng vàng bay, chút gió mùa bay, bàn tay ai vừa kết nụ... Miên đã từng nghe giai điệu này loáng thoáng đâu đó trên ti vi, trong một chương trình ca khúc mới thì phải. Chàng ca sĩ thể hiện bài hát cũng có gương mặt góc cạnh như Phan. Gương mặt khiến người khác nhìn một lần là nhớ mãi. Ngày mai Miên phải đi, lâu lắm rồi chưa về nhà. Mỗi lần về lại mảnh đất thân thương nơi mình được sinh ra, Miên như được tiếp thêm sức mạnh cho những dự định còn dang dở trong đầu. Ngang qua khóm bàng gầy guộc đầu hẻm, Miên bất giác mỉm cười khi hình dung một ngày gần thôi, khoảng mùa xuân năm sau, từ thân cây khẳng khiu trơ trọi kia, những mầm non sẽ nhú lên, xanh bất tận. Như Miên, như Phan, như bao người trẻ khác. Cuộc sống bao giờ cũng tràn ngập những điều kì diệu. Hạnh phúc là điều có thật, nó bắt đầu từ phía những ước mê.
Nhận xét
Đăng nhận xét