THIỆN và ÁC

"Trong khi vẽ bức tranh này (bức Buổi Họp Kín), Leonardo (da Vinci) đã gặp phải một khó khăn rất lớn: ông phải thể hiện hình tượng Jesus là hiện thân của cái Thiện; còn Juda là biểu tượng của cái Ác, kẻ đã quyết định phản bội Người trong bữa ăn đó. Nửa chừng, Leonardo bỏ dở công việc và tiếp tục hoàn thiện nó chỉ khi nào ông tìm được hình mẫu lý tưởng.


Một hôm, khi họa sĩ đến nghe buổi trình diễn của một dàn đồng ca, ông nhận thấy một chàng trai trong ban hát trẻ có vẻ mặt thánh thiện của Chúa, và ông đã mời cậu ta đến xưởng vẽ của mình làm mẫu để phác họa đôi nét và làm mấy phác thảo.

Ba năm nữa trôi qua. Buổi Họp Kín đã gần như hoàn thành, tuy thế Leonardo đến lúc này vẫn chưa tìm được người mẫu thích hợp cho Juda. Vị Hồng Y Giáo Chủ chịu trách nhiệm về toàn bộ bức bích họa của nhà thờ này thúc giục yêu cầu ông làm sao có thể mau chóng hoàn thiện bức tranh.

Và thế rồi sau nhiều ngày tìm kiếm, một hôm, họa sĩ nhìn thấy một người nằm vạ vật trong con kênh thoát nước - một người trẻ tuổi nhưng vội sớm già trước tuổi, bẩn thỉu, rách rưới và say mèm. Thời gian để phác thảo không còn, Leonardo ra lệnh cho những người giúp việc của mình đưa thẳng anh ta về nhà thờ, họ lập tức thực hiện ngay.

Khó khăn lắm, họ mới lôi được anh ta về đó và giúp anh ta đứng lên được; còn Leonardo liền bắt tay khắc họa lên bức tranh đầy vẽ tội lỗi, ích kỷ, gian ác toát ra trên bộ mặt của anh ta.

Khi ông kết thúc công việc thì đến lúc đó kẻ khốn nạn ấy mới có phần tỉnh táo hơn. Vừa mở mắt ra, nhìn thấy bức tranh trước mặt mình, anh ta sợ hãi và đau buồn hét lên:

- Trước kia tôi đã có lần thấy bức tranh này!

- Bao giờ? Leonardo ngạc nhiên hỏi.

- Ba năm trước đây, khi tôi vẫn còn chưa đánh mất mọi thứ. Lúc đó, tôi hát trong dàn đồng ca và cuộc đời tôi còn tràn đầy bao ước mơ, có một ông họa sĩ đã lấy tôi làm mẫu để vẽ Chúa.

...

Cũng có thể, cái Thiện và cái Ác cùng có chung một khuôn mặt. Tất cả chỉ phụ thuộc vào một điều, chúng gặp mỗi người trong chúng ta khi nào trên đường đời.

(Trích trang 59-60, Quỷ dữ và nàng Prym, Paulo Coelho)

(* Bức tranh Bức Họp Kín là bức tranh Buổi Tiệc Cuối, hay Buổi Tiệc Ly)