Chuyển đến nội dung chính

Cao Dương Ứng ăn ngang nói ngược


Theo sách "Lã Thị Xuân Thu", ngày xưa nước Tống có một ông quan tên Cao Dương Ứng, có tiếng là người hay biện luận, nhiều khi không có gì cũng nói tràng giang đại hải, thường là nói lấy được. Người chung quanh không thể cãi lại được nhưng lòng không phục.
Một hôm, Cao Dương Ứng muốn cất nhà, một người thợ có kinh nghiệm nói:
-Bây giờ chưa thể khởi sự được ngay vì gỗ chưa được khô. Gỗ còn tương mà làm cột nhà, chẳng bao lâu sau sẽ nứt. Cột bị nứt thì sức chống nhà sẽ yếu đi nhiều và nhà có thể bị sập. Cho nên phải đợi cho gỗ khô cứng thì mới khởi công được.
Nhưng Cao Dương Ứng liền bác đi mà bảo:
- Ta thấy ngươi nói hoàn toàn trái ngược với sự thật. Dùng gỗ ướt làm cột nhà thì chẳng những nhà không thể sập, trái lại cột còn thêm cứng hơn nữa. Ngươi nghĩ coi, gỗ càng khô đi càng cứng, ngối càng khô đi thì càng nhẹ. Hiện tại gạch gói còn nặng mà cột ướt còn chống được, thì sau này gạch ngói ngày càng nhẹ, trong khi cột ngày càng cứng, như vậy chẳng phải là càng tốt hơn sao? Vậy thì sao lại không khởi công ngay được?
 Người thợ mộc nói không lại, đành phải làm theo lệnh chủ. Nhưng gỗ và nói phát triển theo quy luật của chúng chứ không theo phép ngụy biện của Cao Dương Ứng, cho nên ít lâu sau nhà bị sập vì cột không chống nổi.
Từ sự tích trên, người ta rút ra thành ngữ: "Cưỡng từ đoạt lý" (Gò ép lời nói mà đoạt lẽ phải) để nói về người lớn tiếng mà nói ngang,  lấy giả làm thật, bắt người ta nghe theo ý kiến của mình. Những người có quyền thế hay hay mạnh hiếp yếu, thì thường dùng thủ đoạn "Cưỡng từ đoạn lý". Nghe họ nói chuyện, chúng ta phải cảnh giác, đừng để họ lừa gạt, mà phải phân rõ trắng đen, cho đúng sự thật mớt thôi.

Ghi chú

Lã thị Xuân Thu (呂氏春秋 - leoi5 si6 ceon1 cau1) còn gọi là Lã Lãm (呂覽) là bộ sách do Lã Bất Vi - thừa tướng nước Tần thời Chiến Quốc sai các môn khách soạn ra những điều mình biết, hợp lại thành sách. Bộ sách này hoàn thành vào năm thứ 8 đời Tần vương Chính (239 TCN). 

Tống quốc (Phồn thể: 宋國 - sung3 gwok3; giản thể: 宋国) là một quốc gia chư hầu của nhà Châu thời Xuân Thu và Chiến Quốc trong lịch sử Trung Quốc, lãnh thổ quốc gia này bao gồm phần tỉnh Hà Nam hiện nay.
Quốc gia này được thành lập đầu thời nhà Châu, khi Châu Vũ vương phạt Trụ Vương, nước Tống được cấp cho con cháu nhà Thương để cầu hương hỏa. Khổng Tử là một hậu duệ của một quý tộc người Tống, sau di cư sang nước Lỗ.
Vào thời Chiến Quốc, Tống bị liên quân ba nước Tề, Ngụy và Sở diệt năm 286 TCN.

强词夺理 /koeng4 ci4 dyut6 lei5/: Cưỡng từ đoạt lý

Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Tình nhân trong mắt hóa Tây Thi

Hán Việt:  Tình nhân nhãn lý xuất Tây Thi (情人眼里出西施 - cing4 jan4 ngaan5 leoi5 ceot1 sai1 si1) Dịch nghĩa : trong mắt kẻ si tình, người tình luôn đẹp nhất. Chú thích: Tây Thi (chữ Hán: 西施 - sai1 si1 ), còn gọi là Tây Tử (西子), là một đại mỹ nhân trứ danh thời kì Xuân Thu, đứng đầu trong Tứ đại mỹ nhân của lịch sử Trung Quốc. Tương truyền, Tây Thi có nhan sắc làm cá phải ngừng bơi mà lặn xuống đáy nước, gọi là Trầm ngư (沉魚).  

Thiên nhược hữu tình - Nếu trời xanh có tình

Tháng tám, năm Thanh Long nguyên niên đời Ngụy Minh Đế, vua hạ chiếu sai các quan trong cung dùng xe về phía tây, đem tượng tiên nhân cầm mâm vàng hứng sương của Hán Vũ Đế, về đặt trước cung điện, các cung quan làm gãy mâm, khi xe chuẩn bị kéo đi, tượng tiên nhân bỗng nhiên ngậm ngùi nhỏ lệ. Cháu trong hoàng tộc nhà Đường là Lý Trường Cát bèn làm bài thơ về pho tượng tiên nhân bằng đồng rời cung Hán. Hán Vũ Đế là vị vua hùng tài đại lược, có công trùng hưng Hán thất, đưa Trung Quốc đến buổi hoàng kim. Thuở sinh tiền, do ngạo khí kiêu hùng của bậc đế vương, muốn mình sánh ngang cùng trời đất nên Hán Vũ Đế cho dựng một tượng tiên nhân bằng đồng, hai tay bưng một mâm vàng hứng sương khuya từ mặt trăng rơi xuống để luyện thuốc trường sinh bất lão. Khi Vũ đế qua đời, người ta vẫn hằng đêm nghe tiếng ngựa hý ở nấm mộ của ông ở Mậu Lăng, sáng ra không còn dấu vết. Đến năm Thanh Long thứ nhất (233), Nguỵ Minh Đế Tào Toàn (người kế nghiệp Tào Phi) hạ chiếu cho người kéo tượng đồng...

Thiên kim nan mãi bất hồi đầu

Phiên âm: 千金难买一回头 Dịch nghĩa:  Ngàn vàng không mua được một lần quay đầu sám hối. Lời bình: "có nghĩa là thời khắc qua rồi không lấy lại được,do đó nên biết quý trọng những gì trước mắt, không chỉ những gì trước mắt mà còn những người trước mắt, nếu không khi mất đi có hối cũng muộn rồi.". Một chút lạc đề về phim TVB Mình biết câu này khi xem phim Phong thần bảng của TVB (Đát Kỷ - Trụ Vương). Đây là đoạn sơ lược về câu nói trong phim: Nước mắt của nam nhi chỉ rơi khi họ cảm thấy xứng đáng! Tình mẫu tử là thiêng liêng và vô cùng cao quý. Cho dù con có hư, có ngang bướng cứng đầu ra sao "lóc xương trả cha, lóc thịt trả mẹ" nhưng tình máu mủ ruột thịt làm sao mẹ có thể bỏ con được, mẹ vẫn sẽ dõi theo con, đùm bọc và che chở con. "千金难买一回头 - Thiên kim nan mãi nhất hồi đầu" đến giờ thì con đã hiểu được câu nói ấy mẹ à! Thiên kim nan mãi nhất hồi đầu có nghĩa là mình không chỉ để ý những gì trước mắt mà còn phải trân trọng những người trư...