Triết học và The Good Place

Bài viết trích từ trang: Great Hunger

Gần đây, tôi có xem The Good Place, và phải nói rằng đây chắc chắn sẽ là một trong những series sitcom hay nhất mà tôi từng xem. Thật ra lần đầu xem, tôi đã không quá hào hứng với series phim này cho lắm, vì tôi tưởng rằng phim sẽ là một tổ hợp triết lý và giáo điều về việc chúng ta phải trở thành người tốt như thế nào. Nhưng xin đừng chỉ nhìn tập 1 rồi suýt bỏ qua nó như tôi đã từng. Mọi thứ thú vị ở series này nó nằm ở những tập sau kia kìa. Thực sự bạn không biết rằng những điều hay ho đang đợi chờ bạn khám phá ở những tập sau đó cuốn hút mãnh liệt và gây nghiện đến thế nào đâu.

Bộ phim truyền tải được khá nhiều thông điệp về tốt và xấu, trích dẫn, phân tích cũng như tri ân được rất nhiều học thuyết triết lý thú vị trong cuộc sống. Những thông điệp cực kỳ tích cực và nhân văn đang đợi chờ được bạn khám phá đó. Nếu như muốn tìm một thứ gì đó cải thiện tâm trạng, lại mang đến những kiến thức mới về triết học, thì chắc chắn bạn nên cân nhắc The Good Place. Bài viết dưới đây tôi sẽ tiết lộ kha khá nội dung phim nên các bạn cân nhắc trước khi kéo xuống đọc tiếp nha!

Phim xoay quanh hành trình sau khi đã chết của 4 con người lần lượt là Eleanor, Chidi, Tahani, và Jason cùng với Michael (một kiến trúc sư) và Janet (một dạng trợ lý ảo thông minh). 4 người họ mang 4 nét tính cách khác nhau, và vì họ cũng là con người, họ không hề hoàn hảo, thậm chí họ còn chết vì chính những khuyết điểm của mình. Bằng một cách nào đó, cả 4 người họ gặp nhau ở The Good Place và trở thành một công dân ở nơi đây. Nhưng chốn thiên đường mà họ đang tận hưởng liệu có thực sự hoàn hảo như họ nghĩ? Hãy đón xem ngay bộ phim và cảm nhận nhé. 

Đọc đến đây, nếu bạn nào chưa xem, thì hãy xem ngay rồi quay lại nha, vì phần nội dung dưới có thể tiết lộ kha khá nội dung các phần phim đó. Còn nếu như bạn đã xem rồi, thì chắc hẳn bạn đã có nền tảng kha khá về một vài kiến thức triết học. Những kiến thức này giúp bổ trợ cho câu chuyện trong phim, tạo ra những cú chuyển của kịch bản, góp phần xây dựng cách giải quyết trong mỗi tập phim cũng như trong toàn bộ series phim. Dưới đây sẽ là một vài nội dung triết học mà mình đã tổng hợp ở một số website và có thêm cả phần nghiên cứu của mình. (Source nguồn tham khảo sẽ được để ở cuối bài cho những bạn muốn tìm hiểu thêm nha)

1. Moral Imperative (Quy chuẩn đạo đức)

Sau khi Eleanor (nhân vật của Kristen Bell) nhận ra rằng cô ấy không thuộc về The Good Place, cô ấy đã ngay lập tức nhờ Chidi dạy cách trở thành một người tốt. Chidi đã băn khoăn và đặt vấn đề rằng “Liệu có quy chuẩn đạo đức nào có thể giúp được Eleanor không?”. Và cuối cùng, Chidi đã tham khảo quy chuẩn đạo đức của Immanuel Kant, cụ thể là chúng ta cần phải hành xử theo quy tắc đạo đức cố định mà không liên quan đến trường hợp cụ thể.

Theo phân tích và lập luận của Kant, nói dối, ăn trộm và các hành vi vi phạm đạo đức khác sẽ không bao giờ được coi là đúng, kể cả là nói dối để không làm ai đó buồn hoặc ăn cắp một ổ bánh mì dành cho một đứa trẻ đói. Chidi sau đó đã cố gắng tìm hiểu quyết định nào là phù hợp nhất theo như lý thuyết quy chuẩn đạo đức của Kant. Như vậy, Eleanor không thuộc về The Good Place, hành động giúp đỡ cô ấy được coi như một hành động vi phạm quy chuẩn đạo đức, đây là một hình thức gian lận. Tuy nhiên nhìn từ phương diện khác, Eleanor lại đang muốn Chidi giúp mình trở thành một người tốt hơn, và từ chối giúp đỡ ai đó, đặc biệt đạo đức của họ phụ thuộc vào hành vi đó, dường như không phải là hành động đúng đắn. Quy chuẩn đạo đức đã giúp Eleanor chiến thắng Chidi đã quyết định đồng hành cùng Eleanor trên con đường trở thành một người tốt hơn, xứng đáng với The Good Place.

2. Học thuyết hiệu quả kép (The doctrine of double effect)

Trong tập 7, mùa 2, Janet đã tạo ra một phiên bản “rebound boyfriend” ngớ ngẩn tên là Derek đã giúp cô ấy vượt qua tình cảm sâu đậm dành cho Jason. Chính cảm xúc này đã gián tiếp tạo ra một loại lỗi cho Janet như: tạo ra một tảng bánh subway dài 10 foot hoặc là nôn ra hàng nghìn đồng xu. Trong khi Tahani và Jason đang đắm chìm trong lâu đài tình ái của mình, thì Michael, Chidi cùng Eleanor đang cố gắng tìm cách đưa ra chiến lược mang tính đạo đức để sửa Janet và ngăn Derek làm lộ vỏ bọc của họ với Vicky. Toàn bộ những giải pháp tiềm năng đều dẫn đến một trong hai hành vi vi phạm đạo đức: giết Derek hoặc phá hoại mối quan hệ của Jason và Tahani. Chính vì vậy, Chidi đã đưa ra một kẽ hở đạo đức được gọi là “học thuyết hiệu quả kép”, được đưa ra bởi Thomas Aquinas.

Theo như học thuyết này, miễn là ý định ban đầu của bạn mang tính đạo đức thì hành động của bạn có thể kéo theo một tình huống vi phạm đạo đức. Ví dụ, Michael có thể nói với Jason rằng anh ấy đã kết hôn với Janet trong lần khởi động trước, dù cho điều này sẽ mang đến rạn nứt và nỗi đau cho mối quan hệ của Jason và Tahani (thậm chí còn có thể ảnh hưởng đến quyết định Janet sẽ xóa sổ Derek vì Jason), miễn là mục đích chính của họ khi chia cắt đôi tình nhân là để bảo vệ tất cả khỏi Vicky và ngăn chặn những lỗi hệ thống đến từ Janet trong tương lai.

Dù cho học thuyết hiệu quả kép đã thực sự thúc đẩy nội dung tập phim, nó cũng góp phần vào quá trình thúc tiến của mối quan hệ của Eleanor và Chidi. Cụ thể, bằng cách gợi nhắc Eleanor cho Chidi xem những đoạn video trong lần reboot trước đó khi mà hai người thổ lộ tình cảm với nhau. Ý định ban đầu của cô ấy là đoạn video sẽ giúp kết nối lại tình cảm hai người họ, nhưng cô ấy cũng mang đến cho Chidi một bữa ăn cảm xúc hỗn tạp cùng món ăn kèm đau bụng cùng lúc? Aquinas chắc hẳn vẫn sẽ đồng ý rằng đó là một bữa ăn có thể chấp nhận được.

3. Bữa tráng miệng đạo đức (Moral Desert)

Ở tập cuối mùa 2, Eleanor đã thổ lộ với bartender (Michael ngụy trang) trong trạng thái ủ rũ, mất hứng và say xỉn rằng 6 tháng liền cống hiến cho những hành vi tốt của cô ấy sau trải nghiệm suýt chết làm cho cô ấy cảm thấy không hài lòng. Cô ấy mong chờ sẽ nhận lại được phần thưởng nào đó đến từ vũ trụ để cảm thấy những hành động cô ấy đã làm trước đó là xứng đáng. Michael đã xác định rằng suy nghĩ đó của Eleanor chính là một dạng kỳ vọng của “bữa tráng miệng đạo đức”. Ví dụ, nếu bạn là người tốt, bạn xứng đáng nhận lại được phần thưởng nào đó. Tuy nhiên, Eleanor cũng phát hiện ra rằng, niềm tự hào và cảm giác vui sướng khi làm được việc tốt sẽ không đủ để ai đó có thể duy trì được việc giữ đức hạnh tốt cả cuộc đời. Vì vậy, nếu không trông cậy vào bữa tráng miệng đạo đức thì tại sao lại cố gắng thành người tốt?

Đối với một người luôn thích coi mình là trung tâm như Eleanor, câu trả lời có thể liên quan đến mối quan hệ với những người khác. Sau khi tìm kiếm “What we owe to each other?”, một câu hỏi có chủ ý mà Michael đưa ra trong cuộc trò chuyện, Eleanor bị cuốn vào bài giảng của Chidi. Và điều này đã thúc đẩy cô ấy đến tìm gặp Chidi ở Úc và dẫn dắt thẳng đến phần 3 của phim cũng như sự phát triển mạnh mẽ trong nhân vật Eleanor.

 

4. Cái bơm hạnh phúc (Happiness Pump)

Khi Janet và Michael gặp Doug Forcett trong tập 8, mùa 3 thì họ cảm thấy hoảng loạn. Sau khi tiên đoán chính xác về hệ thống tính điểm sau khi chết trong lúc đang phê nấm ảo giác (tuy nhiên vẫn chưa có ai xác nhận suy nghĩ của anh ta) trong vài thập kỷ trước, Doug đã quyết định sẽ cống hiến bản thân mình cho những việc tốt để đảm bảo rằng các hành vi dẫn đến việc tối đa hóa điểm tốt tổng thể. Để có thể đạt được điểm tuyệt đối, Doug chỉ ăn củ cải đỏ và đậu lăng để giữ gìn môi trường, thử nghiệm các mỹ phẩm độc hại lên chính gương mặt mình để bảo vệ các loài động vật, thâm chí xây mộ khi tình cờ giẫm lên một con ốc sên. Sau khi đã sống một cuộc đời không ích kỷ về mặt lý thuyết, Doug đã chỉ ra rằng việc sống theo chủ nghĩa vị lợi thật đáng chê trách. Doug đã trở thành “một cái bơm vui vẻ”, nhân vật này đã cố bơm càng nhiều hạnh phúc vào cuộc sống càng tốt với sức lực của mình, dù cho điều đó làm Doug thật khốn khổ.

Trong cuốn Moral Tribes, giáo sư tâm lý học của đại học Harvard Joshua David Greene đã đưa ra rằng việc trở thành một cái bơm hạnh phúc nhiều lúc còn gây hại cho xã hội. Nếu bạn cống hiến cho cái tốt chung mà vẫn cảm thấy vui vẻ và thoải mái, mọi người sẽ cho rằng đó là từ thiện và những hành động này có thể làm cuộc sống của họ tốt hơn. Thay vào đó, nếu bạn chỉ muốn ghi điểm tốt hơn trong hệ thống, bạn có thể thực hiện nhiều việc tốt hơn, nhưng bạn có thể làm mất điểm của mình bằng cách tự đặt ra một ví dụ không lành mạnh về bản thân. Kết quả là, không ai có thể nhìn vào hành động của Doug và quyết định có nên học tập và sửa chữa hành vi của họ theo Doug hay không. Cho dù xuyên suốt phim, việc trở thành người tốt được đưa ra không dễ dàng như việc chỉ cần kiếm thêm nhiều brownie points. Và việc chỉ ra lý thuyết cái bơm hạnh phúc đã tiết lộ kha khá khởi đầu cho cái kết của toàn bộ series phim: hệ thống đánh giá đạo đức.

5. Lý thuyết về danh tính cá nhân của John Locke (John Locke’s Theory of Personal Identity)

John Locke tin rằng danh tính con người được xây dựng dựa trên sự nhận thức không ngừng nghỉ, một cách hiểu đơn giản là như sự hình thành của các ký ức. Đối với phần lớn chúng ta, chúng ta lớn lên và trưởng thành thông qua những trải nghiệm trong quá khứ. Trong hàng trăm lần khởi động lại, họ đã đọc rất nhiều sách, phải lòng lẫn nhau, mắc lỗi lầm (và ăn rất nhiều sữa chua đông lạnh) mà họ không hề nhớ gì. Chidi đã nhắc đến lý thuyết này vào tập 9 của phần 3, khi cả 4 con người đều đang ở trong vùng hư không của Janet và Eleanor đang cố gắng để lấy lại danh tính cá nhân của mình. Để tránh việc mất đi danh tính cá nhân, Eleanor bắt đầu đưa ra một danh sách ký ức để giúp cô ấy xác định lại bản thân.

Đấy cũng không phải lần duy nhất Chidi sử dụng học thuyết này của Locke. Chidi cũng đã từng sử dụng nó để lý giải cho việc Chidi từng yêu Eleanor trong quá khứ không có hiệu lực bởi nó xảy ra trong lần reboot mà Chidi không hề có ký ức gì. Tuy nhiên, một cú plot twist triết học đã xảy ra ở cuối tập này. Khi mà Chidi hôn Eleanor, danh tính của Eleanor đã trở lại, đưa ra lý giải rằng danh tính con người nhiều lúc còn nằm ở tầm nhận thức cao hơn ký ức và bằng cách đó Eleanor và Chidi đã được gắn kết với nhau. Đối với người xem, cách lý giải này đã tạo ra sợi chỉ hy vọng để giúp họ vượt qua cái kết buồn ở cuối phần 3, khi Chidi quyết định xóa hết ký ức để tham gia vào thử nghiệm The Good Place trong phần 4, bởi đây là cơ hội duy nhất để thử nghiệm của họ thành công. Tuy nhiên, nếu như khởi động lại, Chidi sẽ quên đi hết những ký ức về tình cảm Chidi dành cho Eleanor. Tuy nhiên nếu logic thú vị về nụ hôn vẫn hiệu quả thì chắc chắn Chidi và Eleanor vẫn sẽ tìm được lại tình cảm dành cho nhau trong phần 4.

Lý thuyết này khiến tôi nhớ đến tập cuối của phim Minakata Jin, khi mà Jin biến mất khỏi thời Edo, lịch sử lại một lần nữa được viết lại. Jin biến mất khỏi ký ức của tất cả mọi người từng tiếp xúc với Jin thời đó, y học thế giới như được Nhật Bản viết lại vậy. Nhưng điều này lại là ngoại lệ đối với Saki Tachibana. Hai người họ chưa từng nói lời gì quá thân mật với nhau, nhất trong xã hội cũ, nam nữ thụ thụ bất thân, đến cái nắm tay còn khó khăn. Nhưng nếu xét về những kỷ niệm và khó khăn cả hai đã cùng vượt qua, thì nó sâu đậm và mạnh mẽ hơn rất nhiều. Những lần Jin liều mình để cứu bệnh nhân, những lần Saki bỏ đi danh hiệu con gái một gia đình samurai để đi theo đam mê y học của mình. 

Chính sự mạnh mẽ này đã tạo nên danh tính thật ấn tượng cho Jin về Saki và ngược lại. Dù cho dòng thời gian được viết lại, nhưng những tương tác đó vẫn tái định hình lại con người Saki và nỗi lòng của Saki về Jin. Ở đoạn kết phim, Saki dù cho không nhớ được tên của Jin nhưng vẫn viết một lá thư gửi đến tương lai. 

Điều này giống như cách Eleanor đã lấy lại danh tính của mình khi hôn Chidi. Dù cho những ký ức đã bị xóa sau những lần reboot nhưng vẫn có một sức mạnh nào đó mạnh hơn cả trí nhớ, lý trí để gắn kết họ lại với nhau và tìm ra con người thật của chính mình.

6. Vấn đề xe đẩy (The Trolley Problem – Phillipa Foot)

“Vấn đề xe đẩy” luôn là một trong những lý thuyết về đạo đức được biết đến nhiều nhất. Thử nghiệm này được tạo ra bởi Phillipa Foot để chứng minh về tình huống tiến thoái lưỡng nan trong các quyết định mang tính đạo đức. Sự tiến thoái lưỡng nan trong vấn đề xe đẩy đã chứng minh rằng nó chính là một công cụ hữu hiệu và linh hoạt trong quá trình tìm kiếm các quyết định trực giác mang tính đạo đức. Và lý thuyết này cũng được áp dụng vào rất nhiều hoàn cảnh khác nhau, như chiến tranh, bạo động, phá thai,…

Đây cũng chính là bài học đầu tiên mà Chidi dạy cho Michael trên con đường trở thành một người tốt. Dưới đây sẽ là tóm tắt ngắn gọn về vấn đề xe đẩy.

Một đoàn tàu đang lao xuống đường ray và nó đã bị hỏng phanh, nằm ngoài tầm kiểm soát của người lái tàu. Nhưng điều khó khăn lại nằm ở hai ngã rẽ phía trước. Trước mặt là 5 người đang bị trói vào đường ray ngã rẽ phụ là 1 người. Bạn sẽ làm gì nếu bắt buộc phải chọn đi một trong hai hướng? Bạn bắt buộc phải chọn một trong hai hướng, hy sinh 5 người để cứu 1 người, hay hy sinh 1 người để 5 người được an toàn? 

Theo một nghiên cứu được đăng trên Sciene Daily đến từ Đại học Michigan, thì 9 trên 10 người sẽ chọn ngã rẽ phụ để cứu 5 người. Và tôi cũng là môt trong số đó, chắc chắn là vậy. Nhưng bây giờ, thêm một vài giả thuyết nữa nhé. Nếu như người duy nhất nằm ở ngã rẽ phụ là người thân của bạn, là người bạn yêu? Bạn liệu có còn lựa chọn ngã rẽ phụ không? Tiếp nhé, nếu bạn chính là người nằm trên đường ray chứ không phải là người lựa chọn, thế thì quyết định của bạn liệu có quan trọng như vậy? Thôi đùa thôi, ý tôi muốn nói là, quyết định lựa chọn giữa hai hướng đi không thể đơn giản như vậy, không thể là hy sinh 1 để cứu 5 và ngược lại. Trong cuộc sống, những vấn đề đạo đức mà chúng ta gặp phải sẽ luôn có một hoàn cảnh rõ ràng và cụ thể, từ đó chúng ta sẽ đưa được quyết định. 

Nhiều người cho rằng quyết định trong từng trường hợp của vấn đề xe đẩy sẽ chứng minh cho chủ nghĩa vị lợi. Vì đa số những quyết định của chúng ta đưa ra đều là để có lợi cho bản thân mình. Ví dụ, hy sinh 5 người lạ để cứu người quen, như giả thuyết tôi đặt ra ở trên. Nhiều lúc, có những người đưa ra quyết định đúng là vì quyền lợi của họ, nhưng không phải mọi lúc. Đó là lý do vì sao, tôi không quá tin vào luận điểm cho rằng The Trolley Problem chứng minh cho chủ nghĩa vị lợi. 

Nhưng, bằng cách nào đó, đây vẫn là một vấn đề hay để bàn luận về cách chúng ta nên hiểu cho những sự lựa chọn mang tính đạo đức trong những tình huống thực tế. Bản thân Chidi khi được đặt vào tình huống này cũng cảm thấy lúng túng và khó khăn, dù cho anh ấy thật sự am hiểu rất nhiều lý thuyết về đạo đức. Và chính Chidi cũng khẳng định rằng, không hề có đáp án chính xác nào cho vấn đề này. 

Bài toán học thông thường (math problem) sẽ luôn tìm ra lời giải chính xác và ngắn gọn nhất. Đặc biệt theo lý thuyết Lex Parsimoniae, thường được biết đến với tên gọi “Occam’s razor” (Rao cạo Occam), điều gì được giải thích bằng ít giả thuyết hơn thì lại được lý giải vô nghĩa với nhiều giả thuyết hơn. Tóm gọn lại, là một vấn đề toán học nên được giải quyết ngắn gọn và dùng những lý thuyết căn bản nhất. Nhưng đối với “bài toán” đạo đức (moral problem), sẽ chả bao giờ có một câu trả lời chính xác nhất. Định nghĩa về xấu và tốt cũng vậy. Sẽ chả có câu trả lời cho câu hỏi thế nào là tốt hay thế nào là xấu. 

Chidi là nhân vật dành cả quãng đời còn sống để nghiên cứu và tìm câu trả lời cho những câu hỏi mà anh đặt ra. Việc tìm kiếm và nghiên cứu vẫn tiếp tục sau khi anh đã chết. Tính cách máy móc mà phân định mọi thứ quá rõ ràng nhưng lại thiếu sự quyết đoán đã mang đến rất nhiều sự khó khăn và phiền toái, thậm chí trực tiếp gây ra cái chết của anh. Nhưng sau một quãng thời gian thật dài đồng hành cùng Eleanor, cùng luyện tập những bài học về đạo đức và triết học, Chidi đã rút ra được một kết luận cho cuộc đời mình. Nghe qua thì kết luận này có vẻ biến mọi nỗ lực của Chidi trở nên vô nghĩa ở vế đầu, nhưng mà, giá trị thực sự ở vế sau chắc chắn sẽ không làm chúng ta thất vọng.

“There is no answer, … but Eleanor is the answer.” Không có câu trả lời nào cả, nhưng mà Eleanor chính là câu trả lời. Eleanor và Chidi, hợp thì không hợp vì chả có cái điểm chung nào, khắc thì cũng chả khắc vì cũng đâu có bất đồng về quan điểm. Nhưng họ lại chính là hai mảnh ghép khớp hoàn toàn với nhau. Thật là kỳ lạ, khi mà người ta cứ nói về olive law hay là nam châm cùng dấu trái dấu hút đẩy nhau. Nhưng ở đây, chúng ta lại được chứng kiến một mối tình mang tính ngẫu nhiên mà lại hòa hợp một cách hoàn hảo. Cái cách mà Eleanor “lươn lẹo” để được Chidi dạy về làm người tốt nó quá vừa vặn với sự áp dụng lý thuyết triết học của Chidi. Hay cái cách Eleanor bắt buộc phải làm mọi thứ tốt hơn vì cô ấy hiểu rằng Chidi sẽ chả bao giờ làm những thứ tồi tệ. Đến cuối, câu trả lời là, chả có soulmate nào cả, chỉ có Eleanor mà thôi.

Soulmate không phải thứ gì ngẫu nhiên chúng ta gặp và chúng ta có được dễ dàng. Soulmate là cả một quá trình tìm hiểu, đúc kết, bù đắp, thấu hiểu và tôn trọng lẫn nhau rồi dần dần trở nên đồng điệu. Đừng tốn thời gian của mình tìm kiếm và tự hỏi, soulmate của tôi đang ở đâu? Bởi vì, soul mates are made, not born. Thực sự là rất hiếm có trường hợp ai đó sinh ra dành cho ai đó, mà sẽ là ai đó muốn gắn bó với ai đó và dần trở thành niềm đam mê của lẫn nhau. Chính vì vậy, tại sao không thử cho những người muốn làm việc này một cơ hội? Biết đâu chúng ta lại tìm được Chidi/Eleanor của riêng mình? 

7. Cú nhảy niềm tin (Leap of faith – Søren Kierkegaard)

Cú nhảy của niềm tin, có nghĩa là việc tin vào điều gì đó (một cách vô điều kiện) hoặc chấp nhận một điều gì đó nằm ngoài phạm vi lý do. Một trong những ví dụ cơ bản cho lý thuyết này là về niềm tin của các con chiên theo đạo. Đối với những người theo đạo Thiên Chúa, cho dù họ chưa từng gặp Chúa bao giờ, cũng không có quá nhiều thông tin có thể chứng thực Chúa tồn tại một cách chính xác. Nhưng họ vẫn luôn tin vào Chúa và sự tồn tại, sự cứu rỗi của Người. 

Trong tập 9 mùa 2, Eleanor đã bảo mọi người hãy tin rằng Michael vẫn đang ở phe họ, dù ở đầu tập Michael có vẻ như lại “ngựa quay về đường cũ”. Rồi ở cuối tập, khi mọi người nhận ra rằng, sẽ không có cách nào để họ có thể lên được “The real Good Place”, họ quyết định ăn mừng ngày cuối cùng với nhau, trước khi những con quỷ địa ngục quay lại. Rồi ở cuối bữa tiệc, Eleanor đã quyết định một cách bộc phát rằng, tại sao họ không thử đến gặp Thẩm phán để giải quyết tranh chấp của họ và đòi lại công bằng cho mình? Dù cho việc này khó tin đến vô cùng, dường như là bất khả thi, nhưng mà hãy cứ đặt niềm tin trọn vẹn, và làm, kể cả cho dù sẽ thất bại.

Cuộc sống vận hành với rất nhiều thử thách như vậy, không phải lúc nào chúng ta cũng nằm quyền kiểm soát tuyệt đối trong tay mình. Nhưng mà, thay vì cứ chần chừ, sợ hãi, vậy thì tại sao không đặt niềm tin điên rồ nào đó, tạo động lực để có thể bước ra khỏi vùng an toàn của mình? Đây là một trong những chi tiết hay và truyền động lực nhất cho tôi, giúp tôi mạnh mẽ hơn rất nhiều khi đưa ra một vài quyết định gần đây.

8. Khủng hoảng hiện sinh (Existential crisis)

Trong quá trình hợp tác với nhóm Eleanor, Michael được giảng bài học về đạo đức, và điều này đi ngược lại hoàn toàn với sứ mệnh và nhiệm vụ của một con quỷ. Một con quỷ luôn được dạy là phải thật xấu xa, tìm cách hành hạ con người vì những lỗi lầm và sai trái của họ. Và khi được học để trở nên tốt hơn, thì Michael gặp khủng hoảng vì không biết mục đích của sự hiện hữu của mình là gì? Một con quỷ tồn tại còn nghĩa lý gì khi mà nó không còn phục vụ đúng mục đích của mình nữa? Michael cảm thấy khó khăn và yếu ớt trong quá trình học tập để trở nên tốt hơn này và rất cần sự giúp đỡ của Chidi.

Chắc hẳn mỗi ai trong chúng ta ai cũng có một khoảng thời gian như vậy. Tự hỏi rằng, sự tồn tại của chúng ta có ý nghĩa gì đối với cả vũ trụ này? Chúng ta phải làm gì để hoàn thành sứ mệnh của mình, sứ mệnh của chúng ta là gì? Đây là một câu hỏi khó, đòi hỏi chúng ta mất cả đời để tìm được câu trả lời. Nhiều lúc, chúng ta tưởng đó là việc mình nên làm nhưng sự thật thì lại không phải như vậy?

Jin khi bị đưa về thời Edo cũng vậy, cũng tự hỏi rằng tại sao mình lại có mặt ở đây, tại sao lại là mình được chuyển về đây? Mình phải cứ Sakamoto Ryoma sao? Mình có thể làm gì để thay đổi lịch sử ư? 

Mỗi con người sinh ra, sống và tồn tại đều có ý nghĩa riêng của mình. Chính vì vậy, đừng bao giờ quá hoài nghi về điều đó, mà hãy cứ cố gắng vươn lên và tận hưởng quang cảnh đẹp trên con đường nỗ lực đó thôi. Đó là lời khuyên của tôi. Đương nhiên, vài cơn khủng hoảng cũng khá tốt đấy, giúp bạn có thể xác định lại rõ hướng đi của cuộc đời mình, đi tìm lại ý nghĩa đích thực.

Lời kết

Vậy thì thế nào mới là một The Good Place? Khi các nhân vật chính của chúng ta đến với The real Good Place, họ đã cảm thấy kỳ lạ vì cách nơi đây vận hành. Họ đã gặp những người nổi tiếng phi thường mà họ muốn gặp, nhưng những người đó có vẻ khá là “dull” bởi vì họ đã quen với việc sung sướng và hạnh phúc mà dần quên đi khái niệm thời gian. Để tránh việc bản thân cũng trở nên như vậy, Chidi và Eleanor nghĩ ra ý tưởng về cánh cổng đến chốn vĩnh hằng. Khi họ cảm thấy đủ rồi, họ sẽ bước qua cánh cửa đó và đến với thiên đường và sự nghỉ ngơi thực sự. Họ vẫn sẽ có một điểm kết nào đó để thúc đẩy bản thân tiếp tục thực hiện những mong muốn và ước mơ của họ. 

Tạm biệt Eleanor dũng cảm, phi thường, chân thật và siêu “hot” của tui ^^

Nhóm bạn của chúng ta đã thay đổi hoàn toàn cách the after life nhận xét về tốt và xấu. Không phải bởi vì một người làm những việc như mua cà chua nhưng nó làm phá hoại môi trường mà họ bị trừ điểm quá nặng, họ phải xuống the bad place. Thế giới không vận hành như vậy, đạo đức sẽ được test qua từng hoàn cảnh cụ thể nhất định. 

Còn về the good place, cứ không phải chúng ta hưởng thụ và vui vẻ mới là the good place. Điều này làm tôi nhớ lại tôi của ngày xưa, tôi đã từng hỏi bác mình là, bác ơi tại sao người ta lại cứ phải phân chia giàu và nghèo. Những người nghèo thì quá khổ, trong khi những người giàu thì tiền tiêu mãi chả hết. Tại sao người ta lại không chỉ in tiền rồi phân chia đều cho mỗi người, như vậy thì không phải họ đều bình đẳng và mọi thứ đều tốt sao? Cuộc sống không vận hành như vậy, little Yến ạ. Cuộc sống bắt buộc phải có phân chia và ranh giới rõ ràng để chúng ta biết được rằng chúng ta vẫn cần vươn lên. Nếu nó như vậy, mọi thứ sẽ chả bao giờ đi lên theo chiều hướng tốt, sẽ chả có phát minh nào, chả có đột phá nào, rồi dần dần xã hội cũng sẽ kết thúc vì cạn kiệt. Con người vì họ hài lòng với bản thân mình rồi, biết rằng cố gắng cũng chả thêm được gì, cũng dần dần lười biếng và ỷ lại, rồi cả một xã hội cũng sẽ đến một điểm tàn lụi không xa.

Chính vì vậy, như cách Eleanor đã thay đổi hoàn toàn, the good place thực sự là khi chúng ta biết chúng ta có điểm kết nào đó ở xa, và chúng ta tận dụng cũng như trân trọng mọi thời gian hữu hạn mà chúng ta có để chinh phục những điều chúng ta muốn, hôm nay trở thành phiên bản tốt hơn của ngày hôm qua. Khi nào mà bạn sống ở nơi mà niềm hy vọng, niềm đam mê và nỗ lực vươn lên vẫn mạnh mẽ, thì đó chính là “chốn an lành” rồi đó! Chính vì vậy, hãy luôn stay hungry, stay foolish while you still can. 

Tạm biệt và cảm ơn team cockroach, Michael, Janet, Becky,…..cũng như các nhân vật khác của TGP và nhà sản xuất của TGP vì đã mang đến cho tôi một cái nhìn đa diện và thú vị hơn rất nhiều về cuộc sống. Cảm ơn The Good Place vì đã đến với mình vào lúc mà mình cần cậu nhất. Mình sẽ không bao giờ quên cảm giác tuyệt vời ở mỗi tập mà cậu mang lại. Thật là nhiều cảm xúc, niềm tin và sự lạc quan để giúp mình tiếp tục quay lại con đường mình luôn muốn theo đuổi và vững tin vào nó dù vẫn còn đó những trở ngại và vấp ngã. 

Còn có quá nhiều điều thú vị và hay ho ở The Good Place mà không thể nào mã hóa ra thành ngôn từ được, chỉ có xem mới cảm nhận được nó thôi. Mình muốn viết thật nhiều thật nhiều thêm nữa về Jason về Tahani về Michael, Janet và đương nhiên Eleanor và Chidi. Nhưng mà bài này cũng đã dài quá rồi, dài thêm nữa chắc spoil hết cả phim và lấy đi cảm xúc tinh thuần nhất của người chưa xem phim mất (mình biết đấy lêu lêu). Nên là thôi, đến đây thôi nhé. ♥

Nguồn tham khảo:
1. https://www.mentalfloss.com/article/600054/the-good-place-moral-philosophy-concepts
2. https://www.sciencedaily.com/releases/2011/12/111201105443.htm#:~:text=Nine%20out%20of%2010%20people,one%20person%20along%20that%20route.