Chuyển đến nội dung chính

Ngụy biện lợi dụng người nổi tiếng (appeal to authorit)

Ví dụ 18: NGỤY BIỆN LỢI DỤNG NGƯỜI NỔI TIẾNG (appeal to authority) và NGỤY BIỆN LỢI DỤNG CẢM XÚC (appeal to emotion)

Cũng liên quan đến sự kiện tượng đài 1.400 tỷ tại Tây Bắc, lời ông PGS Nguyễn Trọng Phúc (http://goo.gl/lFjTZB): "XÂY TƯỢNG TỐN KÉM, BÁC SẼ KHÔNG AN LÒNG" là một câu nói ngắn nhưng phạm hai lỗi ngụy biện:

    Ngụy biện lợi dụng người nổi tiếng (appeal to authority hoặc ad verecundiam http://goo.gl/w2Fco7): ngụy biện khi ai đó dùng danh tiếng hay uy tín những nhân vật nổi tiếng (trong trường hợp này là cụ Hồ) thay vì tính logic của luận điểm để tìm sự ủng hộ cho lời nói anh ta. Cũng có vài trường hợp khác cũng rơi vào ngụy biện này - như người nổi tiếng không có đủ uy tín trong lĩnh vực đang bàn, hoặc kẻ ngụy biện bóp méo lời vị ấy nói để làm lợi cho luận điểm anh ta.

    Ngụy biện lợi dụng cảm xúc (appeal to emotion http://goo.gl/T8Nkh6 - xem ví dụ 11 https://goo.gl/kMjM5s, ví dụ 17 https://goo.gl/fr6S9J): ngụy biện khi kẻ tranh luận thay vì bàn đến tính logic của sự việc lại dùng các từ ngữ cảm tính để đánh vào cảm xúc, tâm lý của người đối thoại hay khán giả để giành được sự đồng thuận cho luận điểm anh ta. "Bác sẽ không an lòng" là cách nói không có bằng chứng, không logic và chính là lạm dụng cảm xúc mà thôi.

Ngụy biện lợi dụng người nổi tiếng (appeal to authority) là một thói quen tai hại, hay dùng của nhiều bạn trẻ Việt và đa số hình thành từ các thói quen hành văn trong các bài tập làm văn thời học sinh tại Việt Nam. Một phần nó cũng được tạo nên từ tâm lý tôn sùng lãnh tụ, thần tượng thái quá trong tâm lý khi chúng ta còn trẻ.

Báo chí VN, truyền thông VN cũng thường xuyên dùng ngụy biện lợi dụng người nổi tiếng (appeal to authority) này như là một chiêu thức hữu hiệu để thuyết phục, đánh vào tâm lý độc giả.

Kinh nghiệm rút ra: Cẩn thận khi ai đó đưa ra các "big name" trong khi tranh luận và kim chỉ nam là luôn đánh giá các luận điểm một cách độc lập và chỉ dựa vào logic, sự hợp lý của nó mà thôi. Mặc "big name" đó là ai, chúng ta cần xem xét lời nói "big name" mà người đối thoại trích dẫn đó có chính xác hay không, "big name" ấy có phải là người có uy tín trong lĩnh vực đang bàn hay không ...

Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Tình nhân trong mắt hóa Tây Thi

Hán Việt:  Tình nhân nhãn lý xuất Tây Thi (情人眼里出西施 - cing4 jan4 ngaan5 leoi5 ceot1 sai1 si1) Dịch nghĩa : trong mắt kẻ si tình, người tình luôn đẹp nhất. Chú thích: Tây Thi (chữ Hán: 西施 - sai1 si1 ), còn gọi là Tây Tử (西子), là một đại mỹ nhân trứ danh thời kì Xuân Thu, đứng đầu trong Tứ đại mỹ nhân của lịch sử Trung Quốc. Tương truyền, Tây Thi có nhan sắc làm cá phải ngừng bơi mà lặn xuống đáy nước, gọi là Trầm ngư (沉魚).  

Thiên kim nan mãi bất hồi đầu

Phiên âm: 千金难买一回头 Dịch nghĩa:  Ngàn vàng không mua được một lần quay đầu sám hối. Lời bình: "có nghĩa là thời khắc qua rồi không lấy lại được,do đó nên biết quý trọng những gì trước mắt, không chỉ những gì trước mắt mà còn những người trước mắt, nếu không khi mất đi có hối cũng muộn rồi.". Một chút lạc đề về phim TVB Mình biết câu này khi xem phim Phong thần bảng của TVB (Đát Kỷ - Trụ Vương). Đây là đoạn sơ lược về câu nói trong phim: Nước mắt của nam nhi chỉ rơi khi họ cảm thấy xứng đáng! Tình mẫu tử là thiêng liêng và vô cùng cao quý. Cho dù con có hư, có ngang bướng cứng đầu ra sao "lóc xương trả cha, lóc thịt trả mẹ" nhưng tình máu mủ ruột thịt làm sao mẹ có thể bỏ con được, mẹ vẫn sẽ dõi theo con, đùm bọc và che chở con. "千金难买一回头 - Thiên kim nan mãi nhất hồi đầu" đến giờ thì con đã hiểu được câu nói ấy mẹ à! Thiên kim nan mãi nhất hồi đầu có nghĩa là mình không chỉ để ý những gì trước mắt mà còn phải trân trọng những người trư

Thiên nhược hữu tình - Nếu trời xanh có tình

Tháng tám, năm Thanh Long nguyên niên đời Ngụy Minh Đế, vua hạ chiếu sai các quan trong cung dùng xe về phía tây, đem tượng tiên nhân cầm mâm vàng hứng sương của Hán Vũ Đế, về đặt trước cung điện, các cung quan làm gãy mâm, khi xe chuẩn bị kéo đi, tượng tiên nhân bỗng nhiên ngậm ngùi nhỏ lệ. Cháu trong hoàng tộc nhà Đường là Lý Trường Cát bèn làm bài thơ về pho tượng tiên nhân bằng đồng rời cung Hán. Hán Vũ Đế là vị vua hùng tài đại lược, có công trùng hưng Hán thất, đưa Trung Quốc đến buổi hoàng kim. Thuở sinh tiền, do ngạo khí kiêu hùng của bậc đế vương, muốn mình sánh ngang cùng trời đất nên Hán Vũ Đế cho dựng một tượng tiên nhân bằng đồng, hai tay bưng một mâm vàng hứng sương khuya từ mặt trăng rơi xuống để luyện thuốc trường sinh bất lão. Khi Vũ đế qua đời, người ta vẫn hằng đêm nghe tiếng ngựa hý ở nấm mộ của ông ở Mậu Lăng, sáng ra không còn dấu vết. Đến năm Thanh Long thứ nhất (233), Nguỵ Minh Đế Tào Toàn (người kế nghiệp Tào Phi) hạ chiếu cho người kéo tượng đồng