Một đoạn nhận xét trong Hoài Âm hầu liệt truyện

Đây là đoạn trích trong Hoài âm hầu liệt truyện

Hoài Âm Hầu Liệt Truyện (淮陰侯列傳) là một chương quan trọng trong tác phẩm Sử ký (史记) của nhà sử học Tư Mã Thiên, ghi chép về cuộc đời và sự nghiệp của Hàn Tín (韓信), một trong những danh tướng kiệt xuất của thời kỳ Hán Sở tranh hùng.

假令韓信學道謙讓，不伐己功，不矜其能，則庶幾哉，於漢家勳可以比周、召、太公之徒，後世血食矣

Hán Việt

"Giả lệnh Hàn Tín học đạo khiêm nhượng, bất phạt kỷ công, bất căng kỳ năng, tắc thứ cơ tai, ư Hán gia huân khả dĩ tỷ Châu, Thiệu, Thái Công chi đồ, hậu thế huyết thực hĩ."

Dịch nghĩa

"Giả sử Hàn Tín biết học đạo khiêm nhường, không khoe công lao, không tự phụ tài năng, thì gần như công lao của ông đối với nhà Hán có thể sánh ngang với Châu Công, Thiệu Công, Thái Công, và đời sau sẽ được cúng tế mãi mãi."

Bất phạt kỷ công (不伐己功): Không khoe công lao của mình.
Bất căng kỳ năng (不矜其能): Không kiêu căng về tài năng.
Huyết thực (血食): Được thờ cúng, tế lễ bởi hậu thế.

Ư Hán gia huân

• "於" (ư): Giới từ, nghĩa là "đối với" hoặc "ở."
• "漢家" (Hán gia): Nhà Hán, chỉ triều đại do Lưu Bang sáng lập.
• "勳" (huân): Công lao lớn, thành tựu mang tính lịch sử. Từ này thường dùng để chỉ những công trạng vĩ đại, đóng góp quan trọng đối với quốc gia. 

Châu Công (周公)

Là Châu Công Đán, một đại thần nhà Châu, em trai Châu Vũ Vương. Ông giúp Châu Vũ Vương đánh bại nhà Thương, định hình chế độ phong kiến và đặt nền móng vững chắc cho nhà Châu.
Châu Công nổi tiếng là trung thần, có công lớn trong việc ổn định triều đại mới, được coi là hình mẫu lý tưởng của tầng lớp quan lại.

Thiệu Công (召公)

Là một đại thần nhà Châu, cùng Châu Công giúp Châu Vũ Vương ổn định đất nước sau khi diệt nhà Thương.
Thiệu Công nổi tiếng với đức độ và khả năng cai trị vùng đất phía đông, góp phần củng cố quyền lực của nhà Châu.

Thái Công (太公)

Là Khương Thái Công (Khương Tử Nha), cố vấn chiến lược cho Châu Văn Vương và Châu Vũ Vương.
Ông giúp nhà Châu đánh bại nhà Thương và là người đặt nền tảng cho chiến thuật quân sự, quản lý đất nước.