ĐI CÙNG HÁN SỞ - Phần 2

Xem thêm phần 1 tại đây: https://ngoctho1001.blogspot.com/2016/07/i-cung-han-so.html

26. Phân ngã bôi canh (分我杯羹)

Câu thành ngữ “Phân ngã bôi canh” (chia cho ta một chén canh) này có xuất phát từ đâu? Chuyện kể rằng Hạng Vũ vì muốn Lưu Bang đầu hàng nên đã uy hiếp Lưu Bang là sẽ nấu chín cha của ông ta. Các bạn nghĩ xem Lưu Bang sẽ trả lời như thế nào? Ông ta nói rằng: “Ta và ngươi là huynh đệ kết nghĩa. Cha của ta cũng là cha của ngươi. Ngươi muốn nấu cha của ngươi thì làm ơn nhớ chia một chén cho ta”. Chiêu vừa đánh vừa xoa này của Lưu Bang đã thành công khiến Hạng Vũ từ bỏ ý định nấu chín cha của ông ta. Về sau thì câu nói “Phân ngã bôi canh” hay “Chia một chén canh” đã được dùng như một thành ngữ, mang nghĩa là “Chia hưởng lợi ích”.

27. Hồng Câu (鴻溝)

Từ “Hồng Câu” hiện tại là tên một trấn cổ nằm ở tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. Năm xưa khi Hán Sở phân tranh 8 năm, đã lấy Hồng Câu làm ranh giới chia đôi thiên hạ. Cho đến hôm nay danh từ Hồng Câu này được dùng để chỉ những người có tư tưởng, suy nghĩ khác nhau, giữa đôi bên có một khoảng cách. Ví dụ như thế này. Có một đôi vợ chồng, người vợ thì cho là trong đạo vợ chồng hai bên phải trước sau như một, nhưng người chồng thì lại cho rằng mua vui qua đường cũng chẳng có gì to tát ảnh hưởng. Cuối cùng khiến gia đình xào xáo. Vậy thì với trường hợp này có thể kết luận, trong tư tưởng của đôi vợ chồng này có “một đường Hồng Câu”.

28. Xuất nhĩ phản nhĩ (出爾反爾)

Câu thành ngữ “Xuất nhĩ phản nhĩ” này được xuất phát từ “Lương Huệ Vương Hạ” của Mạnh Tử. Từ “Nhĩ” (爾) có nghĩa là ám chỉ bạn, lời thốt ra từ miệng của bạn nhưng cuối cùng người nuốt lời/ trái lại với lời nói cũng chính là bạn. Ý nghĩa ám chỉ một người thay đổi thất thường, ăn nói hai lời. Hán Sở tương tranh là Lưu Bang đề nghị nghị hòa trước, nhưng khi kí xong hòa ước thì lại do Lưu Bang đơn phương hủy bỏ hòa ước, phản bội lời hứa, phái quân truy kích Hạng Vũ. Mọi người chỉ trích ông ta là “Xuất nhĩ phản nhĩ” và chuyện này cũng trở thành sự kiện “Xuất nhĩ phản nhĩ” nổi tiếng được biết đến nhất trong lịch sử Trung Hoa.
Xem thêm về Lưu Bang tại đây: https://vi.wikipedia.org/wiki/Hán_Cao_Tổ

29. Tứ diện sở ca (四面楚歌)

Năm đó khi Hạng Vũ bị quân Hán bao vây ở Cai Hạ, quân Hán hát vang Sở ca bốn bề. Quân Sở mong nhớ quê nhà, không còn lòng chinh chiến, nửa đêm đều ào ạt bỏ trốn. Việc này còn được gọi là “Một đêm bi ca thổi tan tám ngàn quân trung thành”. Hạng Vũ cũng vì vậy mà bại trận. Cho đến hôm nay câu này được dùng để ẩn dụ một người bị bao vây, rơi vào khốn cảnh. Ví dụ như một người bị mắc nợ, công ty lại đuổi việc, vợ đang mang thai, mẹ đang trên bàn mổ thì kinh tế của người đó đã rơi vào thảm cảnh “Tứ diện sở ca”.
Xem thêm về chiến tranh Hán Sở tại đây: https://vi.wikipedia.org/wiki/Chiến_tranh_Hán-Sở

30. Không còn mặt mũi gặp phụ lão Giang Đông (無面目見江東父老)

Năm xưa anh hùng Sở Hạng Vũ đi đến đường cùng, bại trận chạy đến Ô Giang, được Đình trưởng Ô Giang khuyên ông ta hãy vượt sông, ẩn nhẫn chờ thời cơ tái xuất. Nhưng ông lại nói rằng: “Không còn mặt mũi gặp phụ lão Giang Đông” và tự vẫn. Hạng Vũ tự nhủ đây là trời diệt mình chứ không phải là do chiến trận. Nhưng thực ra thì tính cách cũng quyết định đến vận mệnh của một con người. Cả đời Hạng Vũ chưa từng gặp phải thất bại to tát gì, lại xuất thân quý tộc, tính cách vốn cao ngạo cố chấp nên khi trải qua thất bại nặng nề, mất hết tất cả, ông đã không còn dũng khí để làm lại từ đầu một lần nữa. Người đời sau suy diễn nghĩa câu này thành hổ thẹn, không còn mặt mũi gặp lại cố nhân. Một đội bóng nổi tiếng đi đến đất nước khác bị thua, về đến đất nước của mình sẽ bị miêu tả là “Không còn mặt mũi gặp phụ lão Giang Đông”.
Xem thêm về Hạng Vũ tại đây: https://vi.wikipedia.org/wiki/Hạng_Vũ